GJENOCIDI CAM

Camet ishin te vendosur ne zonen e Tesprotise teEpirit, Greqia Veriperendimore, dhe sipas arshivave greke perbenin nje popullsi prej 19 000 vetesh kurse sipas pales shqiptare kjo popullsi ne kohen eparaluftes se Dyte Boterore i afrohej ose i kalonte 30000 veta. Duhet te shenoj ketu se popullsia muslimaneshqiptare e Greqise ishte shume here me e madhe paravitit 1922, por me vone pas mareveshjes Turqi-Greqiper ndrim te popullsive midis dy vendeve shumeMuslimane Shqiptare u debuan, me deshiren e tyre osejo, drejt Turqise dhe pasurite e tyre u dorezuan teOrtodokset Greke qe erdhen nga Turqia.Deri ne luften e dyte boterore elementi kryesor qendante kete popullsi nga banoret e tjere te Greqisenuk dukej te ishte kombesia por feja islame. Vetem kurpo afronte lufta filluan te dukeshin disa levizje meqellim bashkimin me Shqiperine. Protagoniste te ketyrelevizjeve ishin midis te tjereve Mazar Dino, Aziz Aga,Hysen Lukavicioti, Musa Demi etj.Pas pushtimit te Shqiperise nga Italia fashiste, ne1939 para se te filloj LDB, syte e Musolinit u kthyennga Greqia dhe Jugosllavia. Musolini kishte kuptuarrolin qe mund te luante kombesia shqiptare per terealizuar endrat e tij, sepse kufinjte e Shqiperiseishin te rrethuara me fshatra dhe qyetete qebanoheshin me popullsi shqiptare keshtu duke perdorurkete popullsi ai besonte se mund te thyente lehtefrontin grek- mbase dhe ate jugosllav. Ne nje takim tetij me uashtarake italiane dhe perfaqesues te CameveMusolini i shpalli atyre deshiren e tij per tepushtuar Korfuzin edhe Camerine. Me kete qellimMusolini ndertoi "Brigaden Ushtarake per Camerine".Synim i Musolinit, te pakten nga ato qe shprente,ishte pushtimi i Greqise dhe pushtimi italogjerman iJugosllavise dhe me pas ta kthente shqiperine ne njeprotektorat te madh ne te cilin do te benin pjeseKosova dhe Cameria ("Shqiperia e Madhe"). Pikerishtketo "synime" te Musolinit por edhe te vet Gjermanise-mbasi kishte pushtuar Ballkanin- shtyen nje pjese temadhe Shqiptaresh ne Cameri, ne Kosove por edhe brendaShqiperise te krijojne ceta luftarake te cilat i'uvinin ne ndihme pushtuesve. Si shembull mund teshenonim nje grup nacionalishtes Came te cilet krijuanceten "Cameria". Sipas Grekeve kjo cete fajesohet pernje ser krimesh ndaj popullsise greke te Epirit dheper bashkpunim te ngushte me Gjermanet dhe Italianet.Nje tjeter fakt qe verteton veprimtarine mbeshtetesendaj Gjermaneve nga Camet eshte edhe shkrimi iushtarakut gjerman i cili udhehqte zonen e Epirit grekku midis te tjerash thuhet "pjesa e popullsiseshqiptare mbeshtet fort ushtrine gjermane dhe ka dhenendihme te cmuar ne luften kundra partizaneve (Greke)"po ne kete shkrim me poshte ushtaraku shkruan se ketaShqiptare "synonje ne bashkimin e Camerise ne njeShqiperi te madhe". Nacionalistet Came u ndihmonin neveshmbathje, ushqim dhe arme nga forcat pushtuese teGreqise dhe ne uniformat e tyre u shkruante fjala"cam". Nen presionin e luftimeve te vashdueshmeGjermanet i dhane Cameve nacionaliste te drejten teruajne mbarevajtjen e ligjit gjerman ne zonen eTesprotise. Kryetar te forcave Came ishin Mazar dheNuri Dino- te të cilet referohet edhe vet E. Hoxha nenje nga veprat e tij duke i akuzuar si trahdhetare tekombit te cilet bashkepunuan me Fashistet-, AbdullahKasemi dhe Mustafa Sediku.Mbas dorezimit te Italise, ushtaraku anglez Andersonvajti fshehurazi ne Tesproti ku bisedoi me njepjesetar te parise came te quajtur Isamil Hakiu tecilin e keshillonte qe te bindte Camet te hiqnin dorenga mbeshtetja qe u jepnin Gjermaneve. Ky takim nukkishte asnje sukses.Aty nga fundi i vitit 1944 partizanet dhenacionalistet Greke kishin korrur fitore te medha ndajGjermaneve dhe kishin aritur te clirojne nje pjese temadhe te Greqise. Pikerisht ne keto momente tezmbrapsjes gjermane forcat nacionaliste-rebelegreke-organizatat EDES dhe EOEA- gjeten shansin tepastrojne Greqine veriperendimore nga popullsiamuslimane shqiptare duke perdorur si pretekst ndihmencame ndaj fuqive pushtuese. Vet ushtaraku grek i EDESAristidhis Kranjas ne nje nga ditaret e tij shkruan nelidhje me dhunen greke ne Cameri "ajo qe ndodhi atjenuk mund te pershkruhet me fjale". Por ajo qe len meshume pershtypje te lexuesi eshte pohimi nga vetushtaraku anglez Kris Gunthauz se forcat aleate(angloamerikane) qe ndermoren pastrimin e Gjermanevenga Greqia kishin dhene urdher qe te pastrohetpopullsia shqiptare e Tesprotise nga rebelet qealeatet te jen vetempervetem me Gjermanet (keto fakteshkruhen ne librin e Grekes Eleftheria Manta "Oimoysoylmanoi Tsamides tis Ipiroy" e cila ka mbledhurpohimet e vet atyre qe moren pjese ne pastrimin etnikte Camerise).Si perfundim deri ne Dhjetorin e vitit 1944 nuk ngelikembe Cami ne Greqi, shumica e tyre kaluan kufirin dheu strehuan ne garnizonet e refugjateve kurse pjesa tjeter ngelen te vrare ne Greqi. Te vetmit Shqiptar qengelen ne Greqi ishin ata qe kishin fe ortodokse tecilet u asimiluan ne mase te madhe nga popullsiagreke.Ky ishte fillimi i drames came e jo fundi, drama camedo vashdoj me perbuzjen dhe burgimet e tyre ngadiktatura shqiptare. Megjithate qeveria enveriste esolli disa here temen e Camerise - mbase sapersyefaqe- ne keshillin e OKBs por zeri i Greqiseamerikanofile (asaj kohe) degjohej me shume se zeri iShqiperise se vogel komuniste. Keshtu fuqite e medhambyllen syte shpejt perpara kesaj padrejtesie.